KALP AMELİYATI OLAN HASTADA HEMŞİRELİK BAKIMI
Konjenital ve edinsel kalp hastalıklarının tedavisini amaçlayan kalp cerrahisi alanında önemli gelişmeler olmuştur. Ameliyat sonrası kalbin hemen fonksiyone olması gerektiği kalp ameliyatları, vücudun diğer bölümlerinde uygulanan ameliyatlardan farklı sorunları içerir. Kalp, iyileşme döneminde de, dolaşım fonksiyonunu da sürdürmek zorundadır. Bu durum, gereksinimlerin büyük ölçüde desteklenmesi ve fizyolojik gereksinimlerin en aza indirgenmesini gerektirir
Ameliyat Öncesi Bakım
Kalp ameliyatlarında, uzun bir hazırlık dönemini kapsayan ameliyat öncesinde, özellikle hastanın fiziksel, ruhsal sağlığının geliştirilmesi çok önemlidir. Bu amaç doğrultusunda izlenecek adımlar;
Ameliyata karar verildiğinde, cerrah, hastanın durumu hakkında hasta ve ailesine bilgi verir, ameliyat olmaması halinde hastanın olası prognozu ile ilgili açıklama yapar. Daha sonra ameliyatın nasıl yapılacağı ve var olan riskleri konusunda hasta ve ailesini bilgilendirir.
Kalp ameliyatı olmak cesaret isteyen bir olgudur; bu nedenle hasta ya da hasta çocuğu olan ebeveyn, böyle bir kararı vermekte güçlük çekebilir. Hasta ve ailesi için önemli olan bu karar ile ilgili ayrıntılı bir biçimde konuşmak, onların streslerini azaltacak ve ameliyatı kabul etmelerini kolaylaştıracaktır.
Alışılmışın dışında çok daha fazla riskli olan kalp ameliyatı ile karşı karşıya gelen hastalar genellikle, korku, üzüntü ve umutsuzluk duyguları içinde büyük bir baskı altındadırlar. Onların ruhsal desteğe ve kendi durumuyla ilgili baz! gerçekleri bilmeye gereksinimleri vardır. Hemşire hastanın düşüncelerini ifade etmesine. sormak istediklerini sormasına olanak sağlayarak, ondaki korku ve endişelerin azalmasına yardımcı olmalıdır. Hasta ve ailesini bilgilendirmede söylenilenlerin bilgi verici, anlaşılabilir ve akıllıca seçilmiş terimler olmasına özen gösterilmelidir. Hastanın ameliyat sonrası uygulamalarla ilgili gereksiz korkuya kapılmaması için, ayılma ve yoğun bakım odasındaki çok sayıda ve karmaşık aletler hakkında bilgi verilir. Mümkünse ameliyat öncesi bu üniteler gezdirilerek aletlerin nasıl çalıştıkları neden böyle bir uygulamaya gidildiği konusunda açıklamalar yapılır. Hastanın yaşam bulgularının sık aralıklarla alınacağı, kendisinden göğüs dreni, IV ve kalıcı katater olacağı anlatılır. Ayrıca hastanın ameliyattan önce, yoğun bakımda kendisine bakım verecek hemşire tarafından ziyaret edilmesi yararlı olur. Bu yaklaşım hasta ile hemşire arasında iletişim kurmada kolaylık sağladığı gibi, hastanın en kritik dönemde kendine bakım verecek hemşireyi tanıması açısında da yaralı olur.
Hastanın ameliyat öncesi yaşam bulguları aldığı/çıkardığı sıvı günlük ağırlık kontrolü yapılır ve aktivitelere reaksiyonu kaydedilir. Ameliyat sonrası komplikasyonlara neden olabilecek deri enfeksiyonu ve deride solukluk gibi belirtiler açısından dikkatlice kontrol edilir. Hastanın yaşam bulguları, ameliyat sonrası dönemdeki bulgularla karşılaştırmak için ayrıntılı bir şekilde kaydedilir.
Yaşı uygunsa hastaya ameliyat izin kâğıdı imzalatılır. İzin kâğıdını imzalatmadan önce, ameliyatın tanımı ve beklenen sonucu hakkında hasta aydınlatılmalıdır. Yaşı küçük olanlarda izin kağıdı ailesine imzalatılır
Hastanın durumunu tanımlamaya yardımcı olan kalp ve solunum testlerinin yanı sıra kan tektikleri yaptırılır. Kan tetkiklerinde, kan grubu belirlenir ve ameliyat için uygun grupta kan hazır bulundurulur. Ayrıca serum elektrolitleri, kardiyak enzimler, serum kreatinin ve karıda üre düzeyleri belirlenir. Protrombin ve kısmi tromboplastin zamanının belirlenmesi gibi karım pıhtılaşma testleri yapılır. Tüm kan testleri yaptırılır.
Hemşire hastaya, testlerle ilgili bilgi verir ve her bir test için uygulanabilecek bakım hazırlıklarını yapar. Kardiyak testler, kompleks olduğu için hastanın birkaç saatini alabilir. Bu testler süresince hasta, uygulamanın reaksiyonlarını ya da komplikasyonlarını belirlemek için çok yakından gözlenmelidir. Örneğin kalp kataterizasyonunda kataterin girdiği damarda iritasyon, kanama. radyoopak madde reaksiyonu ve kardiyak arrest gibi komplikasyonlar görülebilir.
Hastanın yeterli düzeyde protein ve C vitamini alması, belirlenen kısıtlamalarla birlikte beslenme durumunun optimal düzeyde olması gerekir. Yeterli derecede hidrasyonu sağlamak için hastanın çıkardığı normal olduğu sürece, günlük sıvı alımı 2000-2500 ml’ de tutulur.
Hastaya ameliyat sonrası yapacağı, derin solunum, öksürme ve diğer egzersizlerin amacı açıklanır. Nasıl yapılacağı konusunda bilgi verilir. Derin solunum karın kaslarını kullanması ve daha sonra boğaz ve ağzı açıkken öksürmesi söylenir. Ameliyat sonrası yapılacak, derin solunum ve öksürme egzersizleri, akciğerlerin ekspansiyonunu, solunum yolundaki sekresyonların ve toraks boşluğundaki sıvı/havanın atılımın: sağlar. Ayak ve bacak egzersizleri derin ven trombüsü oluşumunu engeller. kol ve omuz egzersizleri ise hareket kapasitesinin artmasını sağlar.
Deri ve ağız hijyenine dikkat edilir. Stafilokoksik yara enfeksiyonunu minimuma indirgemek için hastaya antiseptik solüsyon ya da sabunla banyo yaptırılır. Bu uygulamaya ameliyattan 1-2 gün önce başlanır.Antiseptik ağız solüsyonları, ağız ve solunum yolu enfeksiyonlarının önlenmesine yardımcı olur.
Ameliyat sonrası enfeksiyon görülmesi hastada ölümle sonuçlanabilen komplikasyonlara neden olabileceği için, bu hastaların deri temizliğinde aşırı önlem almak gerekir. Ameliyattan bir gün önce göğsün tümü ve aksilla traş edilir ve temizlenir. Pubis bölgesi ve üst kısmı aynı şekilde hazırlanır. Koroner bypass ameliyatı olacaksa, bacakları da traş edilir. Traş ederken deri bütünlüğünün bozulmamasına özen gösterilir Hastanın tırnaklan. renklerini sağlıklı izleyebilmek için ojesiz olmalıdır.
Ameliyattan 10-12 saat önce hastanın katı yiyecekler yemesi yasaklanır Bu dönemde hazmı kolay besinler alması sağlanır. Hasta ameliyattan 4-6 saat öncesine kadar su içebilir. Ameliyattan bir gün önce öğleden sonra doktor direktifine göre hastaya tavman yapılır. Hastanın iyi uyuması ve geceyi rahat geçirmesi için sedatif verilir. Ameliyat sabahı hemşire, hastanın idrar ve kan tetkiklerini, yaşam bulgularını ameliyat kağıdını herhangi bir eksiklik olmaması için kontrol eder Sedatif verilmeden önce hastanın mesanesinin boş olmasına dikkat edilir. Tüm bu işlemler hastanın ilaçlardan maksimum yarar sağlaması ve rahatsız olmaması için premedikasyon yapılmadan önce tamamlanır. Hemşire hasta ile bütün teknikleri de alarak ameliyathaneye gider ve hastayı ameliyathane sorumlusuna ya da anestesizte teslim edinceye kadar onunla birlikte olur.
Çok stresli olan bu dönemde ailenin durumu da göz önüne alınmalıdır. Hastaya sedatif verilmeden önce hastanın arzu ettiği eş çocuk yada yakınlarından biri ile görüştürülmesine izin verilir. Aile beklemeleri için onlara yer verilir ve bu uzun bekleyiz döneminde emosyonel destek sağlanır. Hemşire sık aralıklarla hasta ailesinin yanına giderek onlarla konuşmalı ve onların rahatlığını sağlamalıdır.
