Daha önce diğer unsurlarda belirttiğimiz şartların tamam olmasına karşın, ortada hukuka aykırılık bulunmuyorsa suç da bulunmuyordur. Böylelikle esasında kasten veya taksirle yapılan bir icrai ya da ihmali hareket sonucu ortaya zararlı ya da tehlikeli bir sonuç çıksa ve ceza kanunlarında yazan suç tipine tam olarak uysa da sırf hukuka aykırılık bulunmuyor olduğundan suç oluşmayacaktır. Bu nedenle bir suçun oluşması için hukuka aykırılık yani haksızlık unsuru mutlaka bulunmalıdır. Bir başka ifade ile hukuka uygunluk nedeni bulunmamalıdır.
Hukuka uygunluk nedenleri diğer bir ifade ile hukuka aykırılığı anadan kaldıran hâller fiili suç olmaktan çıkarır. Dolaysıyla fiil haksız olmaz. Bu nedenle de faile ceza verilmez.
Hukuka Aykırılığı Ortadan Kaldıran Haller Nelerdir?
– Meşru Müdafaa( Haklı savunma)
– Hakkın Kullanılması
– Rıza
– Kanunun Emrini İcra
– Amirin Hukuka Uygun Emrini İcra
Meşru Müdafaa Nedir?
TCK çerçevesinde meşru müdafaa şöyle tanımlanabilmektedir “Gerek kendisine ve gerek başkasına ait bir hakka yönelmiş, gerçekleşen, gerçekleşmesi veya tekrar etmesi muhtemel olan haksız bir saldırıyı o anda hâl ve koşullara göre saldırı ile orantılı biçimde defetmek zorunluluğu ile işlenen fiillerden dolayı faile ceza verilmez.
Meşru Müdafaanın Koşulları
-Haksız bir saldırı olmalı.
-Savunma saldırı ile orantılı olmalı.
-Savunma saldırganın kişilik veya malvarlığı haklarına yönelik olmalı.
-Saldırıdan kurtulmak ve saldırıyı def etmek için savunma yapılması zorunlu olmalı.
– Saldırı kişinin kendisinin veya üçüncü bir kişinin kişilik veya mal varlığı haklarına yönelik olmalı.
-Saldırı başlamış ve devam ediyor ya da her an başlayacak nitelikte olmalı.
Hakkın Kullanılması Nedir?
TCK’de “Hakkı kullanana ceza verilmez.” hükmü yer almaktadır, Dolayısıyla bir kimsenin hakkını kullanıyor olması sonucu ortaya birtakım zararlı neticeler çıksa da kişiye ceza verilmeyecektir.
-Bir iş, meslek,sanat,bilim veya spor faaliyetlerinin icrası
-Savunma hakkı
– Şikâyet hakkı
– Düşünce hürriyeti kapsamında eleştiri hakkı
Hukuka uygun Rıza Nedir?
TCK’ye göre “Kişinin üzerinde mutlak surette tasarruf edebileceği bir hakkına ilişkin olmak üzere, açıkladığı rızası çerçevesinde işlenen fiilden dolayı kimseye ceza verilmez.” denilerek rızanın da hukuka aykırılığı ortadan kaldıran sebep olduğu kabul edilmiştir.
Örneğin; Kişinin vücut dokunulmazlığına müdahaleye özellikle tıbbi tedavi amaçlı olarak rıza göstermesi gibi.
Kanunun Emrini İcra Nedir?
Kamu görevlileri, kanunların kendilerine tanıdıkları yetkiler ve emirler çerçevesinde bir görevi yerine getirirken görüntüde suç işlemiş gibi gözükseler de burada bir suç oluşmayacaktır.
Suçüstü yakalanan bir hırsızın polis memuru tarafından alıkonulması ve hürriyetinin kısıtlanması. (Kişi- iyi hürriyetinden yoksun kılma suçu oluşmayacaktır.)
Amirin Hukuka Uygun Emrini İcra Nedir?
Yine kamu görevlileri görevleri ile ilgili konularda amirlerinin hukuka uygun emirlerini yerine getirdiklerinde de görüntüde suç işlenmiş gibi gözükseler de burada bir suç oluşmayacaktır.
Mahkemenin verdiği karar çerçevesinde bir kişinin yakalanarak tutuklanması ve hürriyetinden yoksun kılınması (Kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçu oluşmayacaktır.)
