İlk Kuruluşta Göreve Başlarken Güvenoyu
Ancak görevde kalabilmesi için TBMM’den güvenoyu alması gerekmektedir. Bunun için kurulup da göreve başlamasından itibaren 1 hafta içerisinde hükûmet programının TBMM’de okunması gerçekleştirilir.
Hükümet programının TBMM’de okunmasından hemen sonra görüşmeler yapılmaz, 2 tam gün geçmesi gerekmektedir. 2 tam gün de geçtikten sonra toplanan TBMM’de hükûmet programı üzerine görüşmeleri açılır. Görüşmeler de bittikten hemen sonra güven oylamasına geçilmez. 1 tam gün geçtikten sonra TBMM tekrar toplanır ve güven oylaması yapılır.
Görev Sırasında Güvenoyu
Başbakan gerekli gördüğü durumlarda Bakanlar Kurulu görevdeyken de güvenoyu işleminde bulunabilir.
Başbakanın güvenoyu istemi TBMM ye bildirildikten sonra en erken 1 gün sonra görüşülür ve en erken görüşmelerin bitmesinden 1 gün sonra oylamaya sunulur.
Güven isteminin reddi de TBMM üye tam sayısının salt çoğunluğuyla gerçekleşebilir.
Gensoru Nedeniyle Güvenoyu
*En az 20 milletvekili ya da bir sıyası parti grubunun önerisi uzerine bir bakan ya da başbakanın siyasi sorumluluğundan dolayı düşürülmeleri için yapılan çağrı ve meclisin denetim yetkisidir.
*Öneri yazılı olarak TBMM başkanlıgına verilır ve başkanlı önergeyi en geç 3 gün içinde bastırıp tüm milletvekillerine dağıttırır
*Dağıtımın tamamlanmasından ıtıbaren en geç 10 gün içerisinde gensoru önergesinin gündeme alınıp alınmayacağı konusunda oylama yapılır.
*Oylamada gündeme alınma kararı çıkar ise 48 saat öncesine ve 7 gün sonrasına kalmamak kaydıyla gensoru goruşmeleri gündeme alınır.
*Genel kurulda görüşmeler tamamlandıktan 1 tam gün sonra oylamaya geçilir.
*Oylama açık oylama olarak yapılır ve sadece güvensizlik oyları sayılır.
*Yapılan oylamadan dolayı güvensizlik oyu varılmış olunabilmesi için TBMM üye tam sayısının salt çoğunluğu (yanı en az 276) güvensizlik oyu çıkması gerekir.
*Eğer bir bakan hakkında güvensizlik oyu çıkmış ise bakanlığı düşer başbakan hakkında güvensizlik oyu çıkmış ise hükümet düşer.
Bakanlar Kurulunda Sorumluluk Türleri
Kolektif Sorumluluk Nedir?
* Başbakan, Bakanlar Kurulunun başkanı olarak bakanlıklar arasında iş birliğini sağlar ve hükümetin genel siyasetinin yürutulmesını gözetir.
*Bakanlar Kurulu bu siyasetin yürütülmesinden birlikte sorumludur Buna kolektif sorumluluk denir.
Bakanların Bireysel Sorumluluğu
* Bakanlar başbakana karşı sorumludurlar. Ancak Kendi yetkileri dahilindeki işlerden ve emri altındakılerin yaptıkları eylem ve eşlemlerden de ayrıca sorumludurlar.
*Buna bireysel sorumluluk adı ve bakanlar bireysel olarak da TBMM’ye karşı sorumludurlar.
Hukuki Sorumluluk Nedir?
*Bakanların, görevleriyle ilgili idari ve hukuki olarak devlete verdikleri zararın tazmini açıdan sorumlu olması anlamına gelir.
*Anayasa Mahkemesi, Yüce Divan sıfatı ile ancak cezai sorumlulukta devreye girerken hukuki sorumlulukta ise davalara genel mahkemeler bakar.
Siyasi Sorumluluk Nedir?
*Bakanların sıyası sorumluluğu kolektif ve bireysel sorumluluk olmak uzere ikiye ayrılır. Bakanlar Kurulu hükümetin genel siyasetinin yurutulmesınden birlikte sorumludur
*Kolektif sorumluluk sonucu güvensizlik oyu ile hükümet düşürülür
*Bireysel sorumlulukta ise ilgili bakanın kandı alanından sorumludur ve meclis sadece 0 bakanı güvensizlik oyu ile görevden alabilir
*Ancak başbakanın bireysel sorumluğunun sonucu kollektıf sorumluluk olup bakanlar kurulu düşer.
Cezai Sorumluluk Nedir?
*Bakanların görevleriyle ilgili suçlarından doğa-n sorumluluktur. Bakanların cezai sorumluluğuna ancak Meclis soruşturması ile gidilebilir.
* Meclis soruşturması sonucu cezai nitelikte bir durum görülürse ilgili bakanın Yüce Divana sevk edilmene Meclis karar verir.
* Yüce Divana sevk edilen bakanın bakanlığı düşer.
*Başbakanın cezai sorumluluğu söz konusu ise hükümet düşer.
* Bakanların görevleriyle ilgili olmayan suçları hakkında ise aynen milletvekilleri gibi dokunulmazlıkları Meclis tarafından kaldırılıp, genel mahkemelerde yargılanabilirler.
