Sıklıkla duyulan , haberlerde ismi geçen , gazetelerde okunan fakat derin manada toplum nezdinde malumat eksikliği bulunan bir kavramdır ekonometri . Ekonomik kuramların , istatistiksel ve matematiksel metotlar desteği ile sınanmasını , aynı anda da iktisat hakkında istatisliklerin yorumlanmasını sunan ilim dalına , ekonometri adı verilmiştir . Ekonometrik incelemeler ise , vakit içinde , hızla gelişen teknolojinin de desteği ile daha fonksiyonel ve kullanım kolaylıklı duruma gelmiştir .
Ekonometrinin doğuşu ise , istatistik bilimi ile birliktedir . İki ilim dalı , birbirlerini yoğurarak ve besleyerek ilerleme sergilemiştir .
Etimolojik anlamda incelendiğinde , “ekonomik ölçüm” manasına gelen bu kavram , Matematiksel İktisat , İstatistik ve iktisat Teorisi’nin bir birleşiminden meydana gelmiştir . Ekonomik teorilerin , türlü incelemele sınanmasını sağlamaktadır . Buna misal olarak , iktisat Teorisi’nin öngördüğü şekilde istek eğrisinin aşağı yönlü eğimli (negatif eğim de denmektedir) olup bulunmadığı , ekonometrik metotlar ile kontrol edilmektedir . Buradaki fark , iktisat Teorisi’nin eğim katsayısı konusunda kati kıymet hakkında net bir yorumda bulunmaması; fakat ekonometri ile eğim katsayısının net kıymeti bulunmaya çalışılmaktadır . Daha net anlaşılması için , somut ifadeler ile ifade etmek icap ederse , istek eğrisi örneğinde mevzubahis olan bir malın fiyatında olup biten bir birimlik artışın , istek oranında herhangi bir azalmaya sebep olup bulunmadığı , azalış oluyorsa da belli bir aralıkta ve ortalama olarak ne kadar bir azalmaya yol açmış olduğu , ekonometri ilim dalı yardımıyla belirlenmekte olduğu söylenebilir .
Ekonometri ilim branşının en fazla kullandığı tekniklerden biri , sanayi mühendisliği ve yöneticilik dallarında da ayrıntılı şekilde ifade edilen bir metod olan regresyon incelemesidir . Bu inceleme mantığı , daha fazla yöneylem araştırmaları hususlarında geçmektedir .
Ekonometrik çözümlemeler , esas olarak iki ana dalda incelenmektedir . Bunlardan ilki , vakit serisi incelemesidir . İkinci olan ise , yatay kesit incelemesidir .
5985_usak_universitesine_ekonometri_bolumu_h2288
Zaman Serisi incelemesi; Belirlenen değişkenlerin , belli bir vakit aralığı üstündeki değerlerini ve bu gösterilen değerlerin değişik değişkenler için birbirleriyle kıyaslanmaları ve karşılaştırılmasına prensibine ve mantığına dayanmaktadır .
Yatay Kesit incelemesi; Tek bir vakit noktasında , değişik değişkenlerin incelenmesi prensibine dayanmaktadır .
Bu iki incelemesin tek bir misal üstünden anlatılması talep edilirse , bu hal iyi bir ölçme olacaktır;
Durum : 1990 ile 2000 yılları içinde yaşanmış olan ekonomik gelişme ve istihdam arasındaki bağ , sadece tek bir yurt ismine incelendiğinde , bu inceleme “zaman serisi incelemesi”; 1990 senesi baz alınarak , değişik ülkelerin istihdam ve ekonomik gelişme sayıları incelendiğinde ise bu inceleme “yatay kesit incelemesi” isimlerini alıyor .
Bu iki incelemesin kesişim noktası ise , vakit serilerinin ve yatay kesit istatisliklerinin beraberce kullanıldığında ortaya çıkan “panel veri incelemesi” metodudur . Yine aynı misal üstünden gidildiğinde , bu incelemesin 1990 ile 2000 yılları içinde ve 20 değişik yurdun istihdam ve ekonomik gelişme sayıları baz alınarak inceleme gerçekleştirildiğinde , panel veri tekniklerinin kullanılmış olduğu görülecektir .
