– Kanunu yapmak, değiştirmek ve kaldırmak
– Kamu baş denetçisinin seçimini yapmak
– Anayasa değişikliği yapmak
– Anayasa Mahkemesinin 3 üyesinin seçimini yapmak
-Uluslararası antlaşmaların onaylanmasını uygun bulmak
– Sayıştay başkan ve üyelerinin seçimini yapmak
– Genel ve özel af ilanına karar vermek
-Bakanlar Kurulunu denetlemek
– Bakanlar Kuruluna KHK çıkarma yetkisi vermek
-Bütçe ve Kesin Hesap Kanun tasarılarını görüşmek ve kabul etmek
– Para basılmasına karar vermek
-Savaş ilanına karar vermek
Yasama Organının Görevleri
Yasama işlemi, yasama organı tarafından yapılan bütün hukuki işlemlerin ortak adıdır. Genel olarak TBMM görev ve yetkilerini, kanun yapmak, değiştirmek ve kaldırmak şeklinde ya da parlamento kararı almak suretiyle gerçekleştirir.
– Parlamento kararları
– Kanun
– Hükümeti denetlemek
– Maddi anlamda kanun
Kanun Koymak, Değiştirmek ve Kaldırmak
Kanun veya yasa, TBMM tarafından meydana getirilen genel, soyut, sürekli ve yazılı hukuk kurallarıdır. Parlamento kararı dışında kalan ve Anayasa’da öngörülen kanun yapma usullerine uyularak yapılan diğer tüm TBMM işlemleri kanun olarak karşımıza çıkmaktadır.
Kanun Yapım Süreci Nasıl İşler?
Kanun çıkarılırken sırasıyla aşağıdaki aşamalardan geçer.
Kanun Teklif ve Kanun Tasarısının Sunulması
– Kanunun tasarısını Bakanlar Kurulu hazırlar, kanun teklifini ise milletvekilleri verir.
– Tek milletvekili dahi kanun teklif edebilirken kanun tasarısı için tüm bakanların imzası gereklidir.
– Kanun tasarısı veya kanun teklifi ilk olarak TBMM Başkanlığına sunulur.
– TBMM Başkanlığının tasarısı ya da teklifle oynama hakkı yoktur; sadece sıraya koyar,
düzenler ve bu, doğrudan ilgili komisyona gönderilir.
Komisyon Aşaması
– Tasarı ve teklif üzerindeki görüşmelerini tamamlayan komisyon konuyla ilgili hazırladığı raporunu Genel Kurul gündemine alınmak üzere TBMMM Başkanlığına sunar.
Genel Kurulda Görüşme Aşaması
– Genel kurulda görüşmelerin başlaması için toplantı yeter sayısı TBMM üye tam sayısının en az 1l3’ü yani 184 milletvekilidir.
– Kanun tasarısı ve teklifleri, Genel Kurulda madde madde görüşüldükten sonra tasarı veya teklifin tümünün oylaması yapılır. `
Genel Kurulda Kabul Aşaması
– Genel Kurulda kabul edilen tasarı veya teklif kanunlaşmış sayılır.
– Kabul yeter sayısı ise toplantıya katılanların salt çoğunluğuyla yani 1/2+1’dir ancak bu oran hiçbir zaman TBMM üye tamsayısının 1/4’ü+1’inin yani 139’un altında kalmaz
Onay Aşaması
-TBMM’den çıkan kanunlar Cumhurbaşkanlıgına gönderilir.
– Cumhurbaşkanının 15 gün içerisinde kanunu onaylaması veya iade etmesi mümkündür.
– Cumhurbaşkanı kanunu kabul etmeyerek iade ederse TBMM kanunu tekrar görüşür.
– Cumhurbaşkanı iade nedenini belirtmek zorundadır.
– İade edilen kanun, mecliste değişikliğe uğramadan aynen kabul ile cumhurbaşkanına gönderilirse cumhurbaşkanı kanun onaylamak zorundadır.
– Eğer iade edilen kanunda iade edilen maddelerde değişiklik yapılır da cumhurbaşkanına gelirse cumhurbaşkanının o maddeleri tekrar iade etme hakkı doğar ya da değişikliği onaylayabilir.
Yayım ve Yürürlük Aşaması
– Cumhurbaşkanının onayladığı kanunları Resmî Gazete yayımlatır.
– Resmî Gazete’de yayımlanan kanunlar eğer yürürlük tarihlerini kendileri belirlemişlerse o tarihte, belirlememişlerse yayımlarını izleyen günden itibaren 45 gün sonra yürürlüğe girer.
